Schadelijke stoffen in huidverzorging: dit moet je weten (2025 update)

We smeren elke dag van alles op onze huid: crèmes, serums, zonnebrand en make-up. Maar wist je dat sommige ingrediënten in cosmetica helemaal niet zo huidvriendelijk zijn? Sterker nog: er bestaan stoffen die je liever wilt vermijden omdat ze de huid kunnen irriteren, hormoonverstorend kunnen werken of slecht zijn voor het milieu.

2016 versus 2025: de vraag wordt steeds groter

In 2016 schreef ik dit artikel voor het eerst; op aanvraag van één van mijn volgers. Nu, bijna 10 jaar later is dit onderwerp misschien wel hotter dan ooit. Logisch want we zijn steeds meer bezig met gezondheid en de lijst met schadelijke stoffen lijkt steeds langer te worden. Ik heb het gevoel dat tegenwoordig niets meer 100% veilig is en we overal bang voor moeten zijn. Dat vond ik ook gelijk het moeilijke aan het beantwoorden van deze vraag. In dit artikel lees je in elk geval welke schadelijke stoffen in huidverzorging je beter kunt vermijden, welke alternatieven er zijn en waar je op moet letten bij het lezen van een ingrediëntenlijst.

Waarom letten op schadelijke stoffen in huidverzorging?

De huid is ons grootste orgaan en neemt een deel van wat we erop smeren op. Hoewel cosmetica in Europa streng wordt gereguleerd, zijn er nog steeds ingrediënten toegestaan die sommige mensen liever willen vermijden. Denk aan stoffen die allergieën kunnen uitlokken, hormonen kunnen verstoren of in het milieu terechtkomen en daar schade veroorzaken.

Wil je bewuste keuzes maken? Dan is het handig om te weten welke stoffen je beter kunt vermijden.

Veelvoorkomende schadelijke stoffen in cosmetica

1. Parabenen

Parabenen zijn conserveermiddelen die in heel erg veel producten worden gebruikt om het product langer houdbaar te maken. Hoewel de meeste parabenen veilig zijn verklaard in lage concentraties, staan ze in een slecht daglicht omdat sommige varianten mogelijk hormoonverstorend kunnen werken. Toch ben ik na jaren tot de conclusie gekomen dat er geen harde bewijzen dat ze echt slecht voor je zijn maar dat er ook geen bewijzen zijn dat ze wel goed zijn. Er wordt nog steeds veel onderzoek naar gedaan. Ik neem liever het zekere voor het onzekere, vanwege de oestregene werking die voor mijn gevoel wel aangetoond is. Vind je dit interessant en wil je er meer over lezen? Lees dan mijn artikel over of parabenen schadelijk zijn.

2. Sulfaten (SLS & SLES)

Sulfaten zijn schuimmiddelen die je veel terugziet in reinigers en shampoos. Ze reinigen grondig, maar kunnen de huid en hoofdhuid uitdrogen of irriteren. De soorten sulfaten die gebruikt worden zijn héél uiteenlopend. De ene soort is erg agressief en uitdrogend, de ander helemaal niet zo erg. Wel goed om te beseffen: de meest agressieve varianten drogen je huid of haar dan misschien wel uit, daarmee doen ze niets schadelijks. Sterker nog, persoonlijk gebruik ik graag een shampoo met SLES. Dat ingrediënt droogt mijn (hoofd)huid helemaal niet uit en is voor mij een prima balans tussen verzorging en reiniging. Meer weten? Lees dan wat zijn sulfaten of zijn sulfaten in shampoo slecht voor je haar. En zoek je een alternatief? Koop dan een mildere reiniger met bijvoorbeeld kokosglucoside of lauryl glucoside.

3. Minerale oliën & paraffine

Deze ingrediënten leggen een laagje op de huid dat het vocht vasthoudt, maar ze voeden de huid zelf niet. Bovendien kunnen ze poriën verstoppen bij een onzuivere huid. Veel mensen willen minerale olie en paraffine vermijden omdat vuil op deze manier niet naar buiten kan en werkzame stoffen niet opgenomen kunnen worden. Hierdoor zou je acné kunnen krijgen en droogt je huid op den duur uit. Die mening deel ik trouwens niet. Het is namelijk dan wel geen verzorgend ingrediënt maar ook niet schadelijk. Heb je last van een enorm droge huid? Dan kan je huid van een smeersel mét dit ingrediënt enorm opknappen. Bij eczeem werkt het bijvoorbeeld erg goed. Maar plantaardige alternatieven kunnen ook heel fijn zijn! Zo ben ik fan van jojoba-, argan- of amandelolie.

Meer weten? Lees dan zijn producten met minerale olie slecht voor je.

4. Parfum & geurstoffen

Geur maakt een product aantrekkelijk en kan juist de reden zijn dat je een lekkere bodylotion koopt. Maar parfum kan voor veel mensen huidirritatie of allergische reacties veroorzaken. Zeker als je een gevoelige huid hebt, is parfumvrij vaak de beste keuze. Ruikt niet altijd het lekkerst maar je huid wordt er wel blij van. Zelf natuurlijk parfum kan je huid trouwens irriteren.

5. Siliconen

Siliconen; nog zo’n veel besproken ingrediënt. Siliconen zorgen voor een glad huidgevoel en een mooie finish in haar- en huidproducten. Toch kunnen ze zich ophopen op huid en haar, waardoor verzorgende stoffen minder goed worden opgenomen. Verder hebben siliconen geen specifieke werking, ze doen niet ‘ echt’ wat voor je huid. Krijg je puistjes van siliconen omdat ze je huid afsluiten? Nee hoor, niet per definitie. Voor sommige mensen zijn siliconen juist werkzaam. Het ligt er maar net aan wat voor huidtype of huidprobleem je hebt. Wil jij siliconen liever vermijden? Kies dan voor plantaardige oliën of butters. Meer weten? Lees dan mijn artikel over siliconen.

6. Ftalaten

Kortgezegd zijn dit weekmakers. Het is een ingrediënt dat ervoor zorgt dat plastic soepel en buigzaam is en dus veel gebruikt wordt in, jawel, plastic producten. Denk dan aan speelgoed, verpakkingen maar ook in nagellak, shampoo, make-up en andere beautyproducten. Ftalaten worden soms gebruikt om geurstoffen langer te laten blijven hangen. Er is discussie of ze hormoonverstorend kunnen werken. Sinds 2005 is er al een Europees verbod op enkele ftalaten (DEHP, DBP, BBP, DINP, DIDP en DNOP). Deze mogen niet meer in speelgoed gebruikt worden. Drie ftalaten (DEHP, DBP en BBP) mogen niet meer in je beautyproducten verwerkt zijn. Wil je hier meer over weten? Lees dan alles over ftalaten in cosmetica.

7. Oxybenzon (in zonnebrandcrème)

Zonnebrandcremes en uv-filters zijn ook zo’n hot topic. Laat ik voorop stellen dat ik ’team smeren’ ben; of je nou kiest voor een chemische zonnebrandcrème of een natuurlijke zonnebrandcrème. Wat mij betreft zijn chemische zonnefilters niet perse slecht. Welke ik wél liever vermijdt is Oxybenzon. Dit filter beschermt tegen UV-stralen, maar kan allergische reacties veroorzaken en is bovendien slecht voor het milieu en koraalriffen.

8. PFAS & microplastics

En ja, nog zo’n hot topic: PFAS en plastic. Steeds vaker komt naar voren dat producten PFAS (forever chemicals) of microplastics bevatten, die zich ophopen in het milieu en in ons lichaam. Hier wordt strengere wetgeving voor voorbereid, maar veel consumenten vermijden ze nu al bewust. En volgens mij is dat slim!

Hoe herken je schadelijke stoffen?

Om te weten wat je écht op je lichaam smeert kun je eigenlijk maar één ding doen: Lees de INCI-lijst: dit is de ingrediëntenlijst op de verpakking. E n ja, dat is lastig. Gelukkig bestaat er ook handige apps die de ingrediënten scannen en uitleg geven. Wil je hier meer over weten? Zo lees je de INCI-lijst van jouw favoriete beautyproduct.

Verder raad ik je ook aan om kritisch te kijken naar keurmerken zoals Natrue, Ecocert of BDIH voor natuurlijke cosmetica en wees ook kritisch bij trends. Tegenwoordig wordt de term ‘clean beauty ‘ te pas en te onpas gebruikt. Het is geen geregistreerde claim waarbij je aan een aantal eisen moet voldoen; niet elk merk gebruikt dezelfde criteria. Kijk dus even verder dan alleen de mooie verpakking met allerlei claims.

Tips om veilige huidverzorging te kiezen

Wat jij wel en niet op je huid smeert is in the end natuurlijk helemaal aan jou. Door de jaren heen heb ik in elk geval wel het volgende geleerd:

1. Kies parfumvrije producten als je een gevoelige huid hebt.
2. Test nieuwe producten altijd even op een klein stukje huid.
3. Check reviews of wetenschappelijke bronnen, niet alleen marketingclaims.

Veelgestelde vragen (FAQ)

Tot slot geef ik hieronder nog antwoord op de drie meest gestelde vragen uit de afgelopen 10 jaar:

Zijn parabenen altijd slecht?
Niet per se. In lage concentraties zijn ze veilig, maar veel mensen kiezen liever voor parabeenvrije producten. Zeker ook omdat sommige mensen er allergisch voor zijn.

Welke ingrediënten zijn écht gevaarlijk?
Ingrediënten zoals PFAS en oxybenzon staan het meest ter discussie. Voor de rest gaat het dus vaak om huidirritatie en gevoeligheid.

Wat is het verschil tussen siliconen en natuurlijke oliën?
Siliconen leggen vooral een laagje op de huid, terwijl natuurlijke oliën ook voeden en verzorgen.

Conclusie

Mijn conclusie? Laat je vooral niet bang maken. Producten die in de EU verkocht worden moeten voldoen aan strenge regels en richtlijnen (bestel daarom ook nooit skincare en/of make-up op websites als Aliexpress of Temu!). Veel van de ingrediënten uit de lijst hierboven zijn vooral vervelend als het gaat om huidirritatie en kans op allergische reacties. Wat je daarmee doet; is all up to you! Van PFAS en microplastics weten we wel dat dit écht slecht is voor je gezondheid. Skippen dus.